|
У 2019 г. споўнілася 1000 гадоў першай узгадкі ў пісьмовых крыніцах горада Брэста (Берасця). У шэрагу юбілейных мерапрыемстваў Нацыянальным гістарычным архівам Беларусі падрыхтавана віртуальная выстава «Берестье / Bressicia / Брэст: пад стрэлкамі ратушнага гадзінніка». Архіўныя дакументы прыадчыняюць старонкі жыцця нашых продкаў-берасцейцаў.
Архіў захоўвае тры асноўныя фонды па старажытнай гісторыі горада: «Берасцейскі гродскі суд» за 1564–1814 гг., «Берасцейскі земскі суд» за 1566–1821 гг. і «Берасцейскі магістрат» за 1573–1754 гг. Найбольшую колькасць дакументаў па гісторыі горада і яго жыхароў утрымлівае фонд магістрата. Самым старажытным дакументам фонда, які дае адлік яго храналагічных межаў, з’яўляецца выпіс за 1573 г. Прадстаўленыя на выставе дакументы створаны на трох асноўных пісьмовых мовах, якія бытавалі ў горадзе ў XVI–XVIII ст.: на старабеларускай, лацінскай і польскай.
Берасце стаў першым горадам на абшарах сучаснай Беларусі, які атрымаў прывілей на магдэбургскае права. 15 жніўня 1390 г. яго надаў гораду кароль польскі і вялікі князь літоўскі Ягайла.
Канфірмацыйны прывілей караля польскага і вялікага князя літоўскага Жыгімонта ІІІ Берасцю на вызваленне ад старога мыта, прадстаўлены на выставе, згадвае пажар на Рынку 15 лістапада 1595 г., падчас якога згарэла гарадская скрынка з прывілеямі. Змест ранніх каралеўскіх прывілеяў гораду мы ведаем па больш позніх актыкацыях у судовых кнігах і кнігах Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага. Самая ранняя актавая кніга Берасцейскага магістрата распачынаецца 5 кастрычніка 1623 г.1 Аднак на выставе прадстаўлены і больш раннія дакументы, якія былі актыкаваны ў кнігах XVII ст. Сярод іх ліст караля Стэфана Баторыя братам Верашчакам на перагляд іх справы ў Берасцейскім магістраце за 1585 г. Практычную рэалізацыю магдэбургскага права і перыпетыі штодзённага жыцця мяшчан напрыканцы XVI ст. апісваюць і некаторыя дакументы фондаў земскага і гродскага судоў.
Пасля з’яўлення ў ВКЛ гарадоў на магдэбургскім праве склалася практыка падзелу магістрата на два падраздзяленні з судовымі і выканаўчымі функцыямі. Першае з іх называлася бурмістарска-радзецкім судом, другое – (лант)войтаўска-лаўнічым. Запісы аб пасяджэннях сведчаць, што першы суд ахопліваў справы цывільнага характару, другі – крымінальныя справы. Мелі месца і сумесныя пасяджэнні. На выставе маюцца дакументы, якія ўтрымліваюць адбіткі і райцаўскай, і лаўніцкай пячатак
Заслугоўвае ўвагі дзейнасць канцылярый прадстаўленых судовых інстанцый, што адбілася ў вонкавым афармленні скураных пераплётаў некаторых кніг і аздабленні выявамі птушак пачатка аднаго з дакументаў. Гэта ўнікальны дадатковы матэрыял да ілюстрацыі праяў рэлігійнай і свецкай эстэтыкі, сімволікі таго часу на тэрыторыі горада. Пісары берасцейскага магістрата прыцягвалі ўвагу да асобных раздзелаў кніг, рэестраў, а таксама пачатку дакументаў каляровымі, па-мастацку аздобленнымі, ініцыяламі (буквіцамі), словамі, іншымі мастацкімі прыёмамі. У выніку войнаў сярэдзіны ХVII ст. горад шмат разоў падвяргаўся нападам, што адбілася на яго фінансавым стане і вылілася ў відавочнае пагаршэнне знешняга аздаблення актавых кніг у другой палове ХVII ст.
Кола сюжэтаў, якія ахопліваюць дакументы, вельмі шырокае і закранае такія пытанні як арганізацыя самакіравання ў горадзе, узаемадачыненні паміж рознымі канфесіямі: праваслаўем, рыма- і грэка-каталіцтвам, пратэстанцкімі плынямі, іўдаізмам. У многіх гарадах Вялікага Княства Літоўскага з канфесійна неаднародным насельніцтвам склалася практыка падзелу ўдзельнікаў магістрата на праваслаўны (пасля 1596 г. – уніяцкі) і рымска-каталіцкі бакі. Праваслаўны бок у дакументах называецца «рускім» альбо «грэцкім», рымска-каталіцкі – «польскім», «лядскім» і «рымскім».
На старонках актавых кніг можна сустрэць самыя розныя віды дакументаў: скаргі, пратэстацыі, выракі па справах, элекцыйныя акты (дакументы аб выбарах ураднікаў), прысягі, сведчанні аб продажы і арэндзе маёмасці, тастаменты (завяшчанні), дарчыя лісты, каралеўскія прывілеі, інтрамісіі, інвентары, абвяшчэнні, квітацыі, пагадненні, рэляцыі, вызваленні ад шафарства і безліч іншых. Яны прадстаўляюць шырокі спектр ўзаемадачыненняў паміж жыхарамі горада. Фігурантамі судовых спраў выступаюць кавалі і злотнікі, купцы і рамеснікі, «белыя галовы» (жанчыны) і мужчыны, татары, яўрэі і немцы, бурмістры і войты, лаўнікі і райцы.
Дакументы Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі з’яўляюцца неацэннай крыніцай інфармацыі аб жыцці тысячагадовага Берасця і старажытных берасцейцаў.
Апавяданне ў Берасцейскім земскім судзе берасцейскага райцы Адама Шчаснавіча аб адтэрміноўцы выплат берасцейскага магістрата мяшчанам жаўнерам Міську Марцінавічу, Міхну Мянцэвічу і іншым «до иншого волнейшого часу» (старабеларуская мова) 
Ліст караля Жыгімонта ІІІ на права пераходу шляхціча Яна Граткоўскага з-пад магдэбургскай юрысдыкцыі пад земскую (старабеларуская мова) 
Ліст караля Жыгімонта ІІІ на права пераходу шляхціча Яна Граткоўскага з-пад магдэбургскай юрысдыкцыі пад земскую (старабеларуская мова) 
Ліст караля Жыгімонта ІІІ на права пераходу шляхціча Яна Граткоўскага з-пад магдэбургскай юрысдыкцыі пад земскую (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Яна Каспаравіча Астрамецкага пра элекцыю за войтаўствам Астафія Тышкевіча членаў берасцейскага магістрата: бурмістраў Андрэя Слупскага («з стороны лядское») і Яна Бельковіча («з стороны руское») і райцаў: Адама Шчапановіча, Андрэя Хмяльніцкага, Станіслава Куралеўскага, Шчаснага Янавіча, Грыгора Кучкоўскага, Аўгустына Шпаковіча («з стороны лядское»), Міхайла Храпа, Івана Стаціўку, Дораша Пінцовіча, Дзям’яна Ханевіча («з стороны руское») (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Яна Каспаравіча Астрамецкага пра элекцыю за войтаўствам Астафія Тышкевіча членаў берасцейскага магістрата: бурмістраў Андрэя Слупскага («з стороны лядское») і Яна Бельковіча («з стороны руское») і райцаў: Адама Шчапановіча, Андрэя Хмяльніцкага, Станіслава Куралеўскага, Шчаснага Янавіча, Грыгора Кучкоўскага, Аўгустына Шпаковіча («з стороны лядское»), Міхайла Храпа, Івана Стаціўку, Дораша Пінцовіча, Дзям’яна Ханевіча («з стороны руское») (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Яна Каспаравіча Астрамецкага пра элекцыю за войтаўствам Астафія Тышкевіча членаў берасцейскага магістрата: бурмістраў Андрэя Слупскага («з стороны лядское») і Яна Бельковіча («з стороны руское») і райцаў: Адама Шчапановіча, Андрэя Хмяльніцкага, Станіслава Куралеўскага, Шчаснага Янавіча, Грыгора Кучкоўскага, Аўгустына Шпаковіча («з стороны лядское»), Міхайла Храпа, Івана Стаціўку, Дораша Пінцовіча, Дзям’яна Ханевіча («з стороны руское») (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Яна Каспаравіча Астрамецкага пра элекцыю за войтаўствам Астафія Тышкевіча членаў берасцейскага магістрата: бурмістраў Андрэя Слупскага («з стороны лядское») і Яна Бельковіча («з стороны руское») і райцаў: Адама Шчапановіча, Андрэя Хмяльніцкага, Станіслава Куралеўскага, Шчаснага Янавіча, Грыгора Кучкоўскага, Аўгустына Шпаковіча («з стороны лядское»), Міхайла Храпа, Івана Стаціўку, Дораша Пінцовіча, Дзям’яна Ханевіча («з стороны руское») (старабеларуская мова) 
Скарга ў Берасцейскі гродскі суд слуцкага мешчаніна фурмана Мішкі Дваранінавіча на берасцейскага жыда Якуба Лазаровіча за неаплату перавоза тавару са Слуцка ў Берасце (старабеларуская мова) 
Скарга ў Берасцейскі гродскі суд слуцкага мешчаніна фурмана Мішкі Дваранінавіча на берасцейскага жыда Якуба Лазаровіча за неаплату перавоза тавару са Слуцка ў Берасце (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Себасцяна Стоцкага пра напад цэхмістра берасцейскіх шаўцоў («швейского») Марціна Удчыча са слугамі рэчыцкага падстаросты на дом і лазню берасцейскага мешчаніна Ваські Малышыча, збіццё яго і суседзяў падчас мыцця ў лазні ў Берасці (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Себасцяна Стоцкага пра напад цэхмістра берасцейскіх шаўцоў («швейского») Марціна Удчыча са слугамі рэчыцкага падстаросты на дом і лазню берасцейскага мешчаніна Ваські Малышыча, збіццё яго і суседзяў падчас мыцця ў лазні ў Берасці (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Себасцяна Стоцкага пра напад цэхмістра берасцейскіх шаўцоў («швейского») Марціна Удчыча са слугамі рэчыцкага падстаросты на дом і лазню берасцейскага мешчаніна Ваські Малышыча, збіццё яго і суседзяў падчас мыцця ў лазні ў Берасці (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Себасцяна Стоцкага пра напад цэхмістра берасцейскіх шаўцоў («швейского») Марціна Удчыча са слугамі рэчыцкага падстаросты на дом і лазню берасцейскага мешчаніна Ваські Малышыча, збіццё яго і суседзяў падчас мыцця ў лазні ў Берасці (старабеларуская мова) 
Актыкацыя ў Берасцейскім гродскім судзе дэкрэта караля Жыгімонта ІІІ аб парадку спагнання новых мытных падаткаў з увоза солі, з гуменных і лясных тавараў (старабеларуская мова) 
Актыкацыя ў Берасцейскім гродскім судзе дэкрэта караля Жыгімонта ІІІ аб парадку спагнання новых мытных падаткаў з увоза солі, з гуменных і лясных тавараў (старабеларуская мова) 
Актыкацыя ў Берасцейскім гродскім судзе дэкрэта караля Жыгімонта ІІІ аб парадку спагнання новых мытных падаткаў з увоза солі, з гуменных і лясных тавараў (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Себасцяна Стоцкага пра перадачу берасцейскаму бурмістру Андрэю Слупскаму і аб актыкацыі ў кнігі берасцейскага магістрата ліста берасцейскага ваяводы Крыштафа Зяновіча і берасцейскага войта Астафея Тышкевіча вісціцкаму ксяндзу Войцеху Тарчоўскаму на пасаду пробашча Берасцейскага шпіталя Святога Духа (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Себасцяна Стоцкага пра перадачу берасцейскаму бурмістру Андрэю Слупскаму і аб актыкацыі ў кнігі берасцейскага магістрата ліста берасцейскага ваяводы Крыштафа Зяновіча і берасцейскага войта Астафея Тышкевіча вісціцкаму ксяндзу Войцеху Тарчоўскаму на пасаду пробашча Берасцейскага шпіталя Святога Духа (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Якуба Бучынскага пра дастаўку каралеўскага мандата аб выкліку ў суд берасцейскага лантвойта Васіля Скібіча па скарзе берасцейскага лаўніка Пятра Байсы і з’яўленні абодвух ў судзе па вяртанні караля з Інфлянтаў (старабеларуская мова) 
Сазнанне ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Якуба Бучынскага пра дастаўку каралеўскага мандата аб выкліку ў суд берасцейскага лантвойта Васіля Скібіча па скарзе берасцейскага лаўніка Пятра Байсы і з’яўленні абодвух ў судзе па вяртанні караля з Інфлянтаў (старабеларуская мова) 
Скарга ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Томаша Такароўскага на краўца Яна Рыдзінскага за збіццё яго ў доме пана Андрэя Войны на рынку ў Берасці Квіт вознага Нікадзіма Белага аб аглядзе ран Тамаша Такароўскага ад 22.10.1589 (старабеларуская мова) 
Скарга ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Томаша Такароўскага на краўца Яна Рыдзінскага за збіццё яго ў доме пана Андрэя Войны на рынку ў Берасці Квіт вознага Нікадзіма Белага аб аглядзе ран Тамаша Такароўскага ад 22.10.1589 (старабеларуская мова) 
Скарга ў Берасцейскім гродскім судзе вознага Томаша Такароўскага на краўца Яна Рыдзінскага за збіццё яго ў доме пана Андрэя Войны на рынку ў Берасці Квіт вознага Нікадзіма Белага аб аглядзе ран Тамаша Такароўскага ад 22.10.1589 (старабеларуская мова) 
Ліст берасцейскіх мяшчанаў Марціна Загескі (Marczina Zehesko) і Галіха Каваля (Halich Kowal) Андрэю Пiнціцу (Pincicu) на продаж сенажаці на грунце пад гарой Чарыха (Czarycha) (польская мова) 
Ліст берасцейскіх мяшчанаў Марціна Загескі (Marczina Zehesko) і Галіха Каваля (Halich Kowal) Андрэю Пiнціцу (Pincicu) на продаж сенажаці на грунце пад гарой Чарыха (Czarycha) (польская мова) 
Прывілей караля Жыгімонта ІІІ Берасцю на вызваленне ад старога мыта (старабеларуская мова) 
Прывілей караля Жыгімонта ІІІ Берасцю на вызваленне ад старога мыта (старабеларуская мова) 
Прывілей караля Жыгімонта ІІІ Берасцю на вызваленне ад старога мыта (старабеларуская мова) 
Ліст караля Стэфана Баторыя братам Паўлу і Раману Верашчакам (Weresczahi) на перагляд справы ў Берасцейскім магістраце па справе падзелу маёмасці, што засталася пасля смерці іх бацькі Феліцыяна і яго ўдавы (лацінская мова) 
Ліст караля Стэфана Баторыя братам Паўлу і Раману Верашчакам (Weresczahi) на перагляд справы ў Берасцейскім магістраце па справе падзелу маёмасці, што засталася пасля смерці іх бацькі Феліцыяна і яго ўдавы (лацінская мова) 
Ліст караля Стэфана Баторыя братам Паўлу і Раману Верашчакам (Weresczahi) на перагляд справы ў Берасцейскім магістраце па справе падзелу маёмасці, што засталася пасля смерці іх бацькі Феліцыяна і яго ўдавы (лацінская мова) 
Выпіс войтаўска–лаўніцкага суда прадажнага ліста берасцейскага мешчаніна Васіля Якаўлевіча Раповіча пану Пятру Марцінавічу Сароцы і жонцы Дамініцы Яцкаўне на агарод з садовымі дрэвамі ў Берасці (польская мова) 
Выпіс войтаўска–лаўніцкага суда прадажнага ліста берасцейскага мешчаніна Васіля Якаўлевіча Раповіча пану Пятру Марцінавічу Сароцы і жонцы Дамініцы Яцкаўне на агарод з садовымі дрэвамі ў Берасці (польская мова) 
Выпіс войтаўска–лаўніцкага суда прадажнага ліста берасцейскага мешчаніна Васіля Якаўлевіча Раповіча пану Пятру Марцінавічу Сароцы і жонцы Дамініцы Яцкаўне на агарод з садовымі дрэвамі ў Берасці (польская мова) 
Актыкацыя ліста берасцейскага ваяводы і войта пана Астафія Тышкевіча берасцейскім жыдам на права набываць пляцы і дамы ў Берасці (польская мова) 
Актыкацыя ліста берасцейскага ваяводы і войта пана Астафія Тышкевіча берасцейскім жыдам на права набываць пляцы і дамы ў Берасці (польская мова) 
Актыкацыя ліста берасцейскага ваяводы і войта пана Астафія Тышкевіча берасцейскім жыдам на права набываць пляцы і дамы ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Фундуш брацтва «Божай міласэрнасці» на пабудову шпіталя ў Берасці (польская мова) 
Актыкацыя тастамента да кніг Берасцейскага магістрата райцы купца Гурына Федаровіча і яго жонкі Саламіі (старабеларуская, польская мова) 
Актыкацыя тастамента да кніг Берасцейскага магістрата райцы купца Гурына Федаровіча і яго жонкі Саламіі (старабеларуская, польская мова) 
Актыкацыя тастамента да кніг Берасцейскага магістрата райцы купца Гурына Федаровіча і яго жонкі Саламіі (старабеларуская, польская мова) 
Упісанне тастамента да кніг Берасцейскага магістрата берасцейскага райцы Паўла Шчапановіча (польская мова) 
Упісанне тастамента да кніг Берасцейскага магістрата берасцейскага райцы Паўла Шчапановіча (польская мова) 
Упісанне тастамента да кніг Берасцейскага магістрата берасцейскага райцы Паўла Шчапановіча (польская мова) 
Упісанне тастамента да кніг Берасцейскага магістрата берасцейскага райцы Паўла Шчапановіча (польская мова) 
Упісанне тастамента да кніг Берасцейскага магістрата берасцейскага райцы Паўла Шчапановіча (польская мова) 
Прысяга у ратушы берасцейскіх мяшчан злотнікаў Яна Дрызнера, Фрыдрыха Мальтана, Станіслава Ютроўскага па справе берасцейскага мешчаніна злотніка Міхала Гранастайскага (польская мова) 
Прысяга у ратушы берасцейскіх мяшчан злотнікаў Яна Дрызнера, Фрыдрыха Мальтана, Станіслава Ютроўскага па справе берасцейскага мешчаніна злотніка Міхала Гранастайскага (польская мова) 
Элекцыйны акт ваяводы і войта бурмістрам на трэцюю рэляцыю 1625 года Станіслава Серпутоўскага з «польскай рэлігіі» і пана Багдана Васілевіча з «рускай рэлігіі » (польская мова) 
Запіс на пачатак пасяджэння Берасцейскага магістрата за 1626 год (польская мова) 
Элекцыйны акт берасцейскім бурмістрам пану Марціну Качыньскаму (lacki) і пану Якаву Накейкавічу (ruski) і райцам Івану Ніканавічу, Гармагену Майковічу, лаўнікам пану Андрэю Частахоўскаму, Лукашу Памаранскаму, Ярашу Сарочычу на 1626 год (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Рэестр спраў кніг Берасцейскага магістрата за люты–жнівень 1637 года (польская мова) 
Ліст бурмістра-радзецкага пасяджэння берасцейскага магістрата аб паходжанні берасцейскага мешчаніна кушнера Пракопа Ярмошавіча з вёскі Пугачова (Пухачова) (старабеларуская мова) 
Запіс на заканчэнне пасяджэнняў Берасцейскага магістрата за 1637 год (польская мова) 
Запіс на заканчэнне пасяджэнняў Берасцейскага магістрата за 1638 год (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра купца і аптэкара Станіслава Баброўскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра купца і аптэкара Станіслава Баброўскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра купца і аптэкара Станіслава Баброўскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра купца і аптэкара Станіслава Баброўскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра купца і аптэкара Станіслава Баброўскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра купца і аптэкара Станіслава Баброўскага (польская мова) 
Элекцыйны акт на пасаду бурмістра пану Марціну Качынскаму «рымскай рэлігіі» і пану Васілю Сароцы «грэцкай рэлігіі» (польская мова) 
Элекцыйны акт на пасаду бурмістра пану Марціну Качынскаму «рымскай рэлігіі» і пану Васілю Сароцы «грэцкай рэлігіі» (польская мова) 
Прысяга Захарыяша Старковіча пры ўступленні на пасаду пекарскага цэхмістра (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра Марціна Качынскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра Марціна Качынскага (польская мова) 
Тастамент берасцейскага бурмістра Марціна Качынскага (польская мова) 
Запіс на заканчэнне пасяджэння Берасцейскага магістрата за 1639 год (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Яна Козіцкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Яна Козіцкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Яна Козіцкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Яна Козіцкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Яна Козіцкага (польская мова) 
Квітацыйны ліст берасцейскай татаркі Любкі Мікалаеўны Шчаснай Таццяне Панасаўне аб атрыманні грошай і скасаванні пазыкі ў памеры 60 коп літоўскіх грошаў (польская мова) 
Квітацыйны ліст берасцейскай татаркі Любкі Мікалаеўны Шчаснай Таццяне Панасаўне аб атрыманні грошай і скасаванні пазыкі ў памеры 60 коп літоўскіх грошаў (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Марціна Пехрацкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Марціна Пехрацкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Марціна Пехрацкага (польская мова) 
Упісанне да кніг Берасцейскага магістрата тастамента берасцейскага лаўніка Марціна Пехрацкага (польская мова) 
Запіс на заканчэнне пасяджэння Берасцейскага магістрата за 1640 год (польская мова) 
Запіс да кніг Брэсцкага магістрата аб абранні апекуноў шпіталя пры саборнай кафедральнай царкве Святога Мікалая ў Берасці: берасцейскага райцы пана Яна Андраеўскага і берасцейскага мешчаніна пана Захарыяша Старковіча на 1641 год (польская мова) 
Запіс да кніг Брэсцкага магістрата аб абранні апекуноў шпіталя пры саборнай кафедральнай царкве Святога Мікалая ў Берасці: берасцейскага райцы пана Яна Андраеўскага і берасцейскага мешчаніна пана Захарыяша Старковіча на 1641 год (польская мова) 
Запіс да кніг Брэсцкага магістрата аб абранні апекуноў шпіталя пры саборнай кафедральнай царкве Святога Мікалая ў Берасці: берасцейскага райцы пана Яна Андраеўскага і берасцейскага мешчаніна пана Захарыяша Старковіча на 1641 год (польская мова) 
Запіс да кніг Брэсцкага магістрата аб абранні апекуноў шпіталя пры саборнай кафедральнай царкве Святога Мікалая ў Берасці: берасцейскага райцы пана Яна Андраеўскага і берасцейскага мешчаніна пана Захарыяша Старковіча на 1641 год (польская мова) 
Запіс на заканчэнне пасяджэння Берасцейскага магістрата за 1642 год (польская мова) 
Запіс на заканчэнне пасяджэння Берасцейскага магістрата за 1642 год (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Рэестр спраў актавай кнігі Берасцейскага магістрата за 1642–1644 гады (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд таварыша радзівілаўскай харугвы Гераніма Казіміра Дубіны на жыдоў берасцейскага кагала за збіццё яго і двух чаляднікаў каменнем і кіямі пры зборы падаткаў паводле ліста скарбніка і берасцейскага земскага суддзі Станіслава Баброўніцкага Рэляцыя агляду ран па гэтай справе берасцейскім генералам Янам Цікоцкім Лясотам (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд таварыша радзівілаўскай харугвы Гераніма Казіміра Дубіны на жыдоў берасцейскага кагала за збіццё яго і двух чаляднікаў каменнем і кіямі пры зборы падаткаў паводле ліста скарбніка і берасцейскага земскага суддзі Станіслава Баброўніцкага Рэляцыя агляду ран па гэтай справе берасцейскім генералам Янам Цікоцкім Лясотам (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд таварыша радзівілаўскай харугвы Гераніма Казіміра Дубіны на жыдоў берасцейскага кагала за збіццё яго і двух чаляднікаў каменнем і кіямі пры зборы падаткаў паводле ліста скарбніка і берасцейскага земскага суддзі Станіслава Баброўніцкага Рэляцыя агляду ран па гэтай справе берасцейскім генералам Янам Цікоцкім Лясотам (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага гродскага суда фундуша берасцейскага гараднічага пана Яна Гераніма Рынейскага і яго жонкі Яганы Маліцернянкі Рынейскай ордэну аўгусцінцаў берасцейскага канвенту на пабудову касцёла («камянічку з пляцам») на Рынку ў Берасці (польская, старабеларуская мовы) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага гродскага суда фундуша берасцейскага гараднічага пана Яна Гераніма Рынейскага і яго жонкі Яганы Маліцернянкі Рынейскай ордэну аўгусцінцаў берасцейскага канвенту на пабудову касцёла («камянічку з пляцам») на Рынку ў Берасці (польская, старабеларуская мовы) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага гродскага суда фундуша берасцейскага гараднічага пана Яна Гераніма Рынейскага і яго жонкі Яганы Маліцернянкі Рынейскай ордэну аўгусцінцаў берасцейскага канвенту на пабудову касцёла («камянічку з пляцам») на Рынку ў Берасці (польская, старабеларуская мовы) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага гродскага суда фундуша берасцейскага гараднічага пана Яна Гераніма Рынейскага і яго жонкі Яганы Маліцернянкі Рынейскай ордэну аўгусцінцаў берасцейскага канвенту на пабудову касцёла («камянічку з пляцам») на Рынку ў Берасці (польская, старабеларуская мовы) 
Прывілей караля Міхала берасцейскім жыдам (кагалу Берасця) на гандаль аквавітай, мёдам, півам, права на зачыненыя брамы і вароты падчас святаў (польская мова) 
Прывілей караля Міхала берасцейскім жыдам (кагалу Берасця) на гандаль аквавітай, мёдам, півам, права на зачыненыя брамы і вароты падчас святаў (польская мова) 
Прывілей караля Міхала берасцейскім жыдам (кагалу Берасця) на гандаль аквавітай, мёдам, півам, права на зачыненыя брамы і вароты падчас святаў (польская мова) 
Прывілей караля Міхала берасцейскім жыдам (кагалу Берасця) на гандаль аквавітай, мёдам, півам, права на зачыненыя брамы і вароты падчас святаў (польская мова) 
Прывілей караля Міхала берасцейскім жыдам (кагалу Берасця) на гандаль аквавітай, мёдам, півам, права на зачыненыя брамы і вароты падчас святаў (польская мова) 
Прывілей караля Міхала берасцейскім жыдам (кагалу Берасця) на гандаль аквавітай, мёдам, півам, права на зачыненыя брамы і вароты падчас святаў (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд віцэ-намесніка Берасцейскага базыльянскага манастыра Іяхіма Белухоўскага супраць берасцейскага райцы Рамана Мацвеевіча за абразы і збіццё вучняў царквы Св. Пятра і Паўла падчас калядавання (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд віцэ-намесніка Берасцейскага базыльянскага манастыра Іяхіма Белухоўскага супраць берасцейскага райцы Рамана Мацвеевіча за абразы і збіццё вучняў царквы Св. Пятра і Паўла падчас калядавання (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд віцэ-намесніка Берасцейскага базыльянскага манастыра Іяхіма Белухоўскага супраць берасцейскага райцы Рамана Мацвеевіча за абразы і збіццё вучняў царквы Св. Пятра і Паўла падчас калядавання (польская мова) 
Скарга ў лантвойтаўска-лаўніцкі суд віцэ-намесніка Берасцейскага базыльянскага манастыра Іяхіма Белухоўскага супраць берасцейскага райцы Рамана Мацвеевіча за абразы і збіццё вучняў царквы Св. Пятра і Паўла падчас калядавання (польская мова) 
Тастамент уніяцкага святара Лаўрэнція Лазаравіча (польская мова) 
Тастамент уніяцкага святара Лаўрэнція Лазаравіча (польская мова) 
Тастамент уніяцкага святара Лаўрэнція Лазаравіча (польская мова) 
Тастамент уніяцкага святара Лаўрэнція Лазаравіча (польская мова) 
Верхняе і ніжняе вечкі скураной вокладкі актавай кнігі Берасцейскага гродскага суда за 12.01.1669–27.12.1670 
Верхняе і ніжняе вечкі скураной вокладкі актавай кнігі Берасцейскага гродскага суда за 12.01.1669–27.12.1670 
Верхняе і ніжняе вечкі скураной вокладкі актавай кнігі Берасцейскага гродскага суда за 12.01.1669–27.12.1670 
Вырак па скарзе падскарбія ЯКМ Гераніма Крыспіна на камянецкіх мяшчанаў па справе аб нанясенні ранаў яго слугу пану Яну Сульфічу (старабеларуская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата асекурацыйнага запіса па пазыцы 5000 польскіх злотых берасцейскім кагалам ксяндзам дамініканцам (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата асекурацыйнага запіса па пазыцы 5000 польскіх злотых берасцейскім кагалам ксяндзам дамініканцам (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата асекурацыйнага запіса па пазыцы 5000 польскіх злотых берасцейскім кагалам ксяндзам дамініканцам (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата асекурацыйнага запіса па пазыцы 5000 польскіх злотых берасцейскім кагалам ксяндзам дамініканцам (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Выпіс прадажнага ліста ротмістра ЯКМ Пятра Рашкоўскага братам: ротмістру Брэсцкага ваяводства Ігнацыю і стражніку Яцку Рашкоўскім на частку маёнтка Кругель (польская мова) 
Брэст гербавая райцаўская пячатка 1754 г. 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Актыкацыя ў кнігі Берасцейскага магістрата тастамента лантвойта пана Людвіка Вайцяхоўскага (польская мова) 
Брэст лаўніцкая пячатка 1592 г.
Аўтар-складальнік: В.У.Шылай
Год выставы: 2019
